Ortodontik tedavi ile düzelen dişler tekrar bozulabilir mi?
Ortodonti; dişlerde bulunan çapraşık ve ayrıklıkların, mevcut konum bozukluklarının düzeltilmesi için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Dişlerin tekrar bozulması ihtimali, dişlerin tedavi sürecinin başındaki durumuna bağlıdır. Örneğin; ayrık olan dişler ortodonti ile tedavi edildiğinde, tedavi sonrasında dişlerin yeniden ayrılma ihtimali yüksektir. Ön bölgedeki çapraz kapanış gibi vakalarda ise tekrarlama ihtimali çok daha azdır. Sonuç olarak; dişlerin bozulma ihtimali az ya da çok; muhakkak böyle bir ihtimal vardır.
Ortodonti tedavinin sonrasında, dişlerin bozulmasını engellenmelidir. Dişlerin eski haline dönmesini engelleyen ve dişleri sabit tutan tedaviye "retainer" ya da "pekiştirme" tedavisi adı verilir.
Ortodonti tedavisi iki basamaktır. Bunlardan ilki; dişlerin yerini değiştiren aktif bir tedaviyken, diğer bir ikincisi ise; dişlerin tedaviden sonraki yeni konumunu koruyup sabitleyen pasif bir tedavidir. Pasif tedavi, ana tedaviyi pekiştirmek için uygulanır. Diş telleri çıkarılan kişilerin, ortodonti tedavilerinin tamamen bittiğini düşünmeleri çok doğru değildir; çünkü yalnızca aktif tedavileri bitmiştir.
Diş telleri çıkarılan hastaların; 1 yıl boyunca 2 ayda bir, sonrasındaki 3 yıl içinde de 6 ayda bir kontrol edilmeleri gerekir. Böylece pasif tedavi süresi boyunca dişlerin takibi yapılarak, olası bir bozulma durumu söz konusu olduğunda, tekrar tel tedavisi uygulanmadan düzeltilme yapılabilir.
Ortodontik tedavi sonrasında uygulanan pekiştirme tedavisi çeşidine doktorunuz karar verecektir. Eski zamanlarda; hawley plağı denilen bir damaklık ile uygulanan tedavi yöntemi, plak kullanımının çok zor olması ve dişleri tamamen sabitleyememesi nedeniyle artık kullanılmamaktadır.
Şu an pekiştirme tedavisi için kullanılan çeşitli yöntemler şunlardır;
1. Lingual retainer: Önde bulunan 6 kesici dişin, dile bakan bölgesine uygulanan ve dışarıdan asla görünmeyen ince yapılı tellerdir. Lingual retainer uygulanıldığında, en az 5 yıl çıkartılmamalıdır. Çünkü bu yöntem rahatsızlık vermeyeceği gibi ağız hijyeninizi bozmayarak, dişlerinizin bozulmasının önüne geçerler.
2. Şeffaf plak: Şeffaf plaklar, takılıp ve çıkarılabilen apareylerdir. Şeffaf plağın dezavantajı; yalnız başına kullanıldığında, sürekli takılıp çıkarılması zorunluluğu olduğu için bir aparey ile birkaç yılınızı geçirmeniz gerekir. Kişi çıkarıp takmak hususunda tembellik ettiğinde ise dişleri koruyacak ve bozulmasını engelleyecek hiçbir önlem yoktur. Bu nedenle alt ve üst çenelere lingual retainer uygulandıktan sonra; şeffaf plak hazırlanarak, plak kullanılmayan zamanlar için önlem alınmış olur. Çünkü şeffaf plak kullanmasanız bile çenelere uygulanan lingual retainer dişlerinizin bozulmasının önüne geçer.
